بُنْیانا نام نخستین گوساله شبیه سازی شده در ایران است. بنیانا به مفهوم بنیادین و پایهای نام گرفته، اولین تولد موفق گوساله همانندسازی شده در خاورمیانه محسوب میشود.این گوساله به همت محققان جهاد دانشگاهی در پایگاه تحقیقاتی رویان اصفهان متولد شد.
این موفقیت حاصل تلاش بی وقفه محققان پژوهشکده رویان جهاد دانشگاهی و انجام حدود ۵۰ آزمایش مقدماتی، ۲۰۰ آزمایش اصلی، تولید بیش از ۲۰۰۰ جنین شبیهسازی شده و انتقال ۳۰۰ جنین به ۱۰۰ گاو گیرنده در طول مدت دو سال تحقیق بوده است، که کشورمان را در جایگاه معدود کشورهای صاحب توانمندی در شبیه سازی انواع حیوانات مزرعهای (گاو، گوسفند و بز) قرار داده است.
با توجه به میزان کارآمدی حاصله در تولید جنینهای شبیه سازی شده آزمایشگاهی در پژوهشکده رویان جهاد دانشگاهی در بالاترین میزان جهانی قرار دارد که مشابه آمار کشورهای صاحب تکنولوژی شبیه سازی از جمله نیوزلند، دانمارک و آمریکا است.
بنیانا روز ۲۰ تیرماه ۸۸ بدنیا آمد اما متاسفانه چند روز بیشتر زنده نماند. البته حیوانات شبیه سازی به دلیل شرایط خاصی که دارند و همچنین طبیعی به دنیا نیامدن آنها مستعد این دسته از مشکلات هستند.
تکثیر گونههای در حال انقراض، تولید داروهای جدید، تولید گلههای دام با ژن اصلاح شده از مزایا و کاربرد حیوانات شبیه سازی شده هستند. با توجه به محدودیت تعداد مادههای بارور در میان گونههای در حال انقراض، میتوان جنین این گونهها را در دل گونههای مشابه شبیه سازی کرد. برای مثال، میتوان یوز ایرانی را در رحم شیر ماده شبیه سازی کرد. مارال، یک قوچ وحشی بود که از رحم یک گوسفند متولد شد. ایران پس از سه کشور کره جنوبی، ژاپن و چین، چهارمین کشور آسیایی است که با شبیه سازی، موفق به تولید گونهای در معرض انقراض شده است.
همچنین به کمک شبیه سازی میتوان حیوانات تراریخته ای ایجاد کرد که میتوانند داروهای نوترکیب را تولید کنند. برای مثال میتوان حیواناتی تولید کرد که شیرشان حاوی فاکتور انعقاد برای بیماران هموفیلی، یا انسولین برای درمان دیابت باشد. شنگول و منگول با این هدف به دنیا آمدند.
تولید گلههای دام با ژن اصلاح شده از دیگر مزایای حیوانات شبیه سازی هستند که به کمک این روش میتوان بهترین خصوصیات نژادی را در حیوانات ایجاد کرد. برای مثال میتوان یک گله بز با شیردهی بسیار زیادی تولید کرد و هم اکنون رویان دستاوردهای ارزندهای در این زمینه داشته است.
پژوهشگاه رویان در حوزههای متعددی بر لبههای علم حرکت میکند و تاکنون دهها هزار زوج ایرانی در کنار بیماران سرطانی، مبتلایان به عارضههای قلبی، پوستی و … از خدمات این مرکز بهره جستهاند. با پیشتازی این پژوهشگاه در پژوهشهای سلولهای بنیادی، ایران امروز به جایگاه دوم در حوزه سلولهای بنیادی دست یافته است.