تستهای شخصیت شناسی انواع و اقسام مختلفی دارند که هر کدام مجموعه‌ای از خصوصیات رفتاری و شخصیتی را در افراد اندازهگیری میکنند. این تست‌ها میتوانند به دو صورت کیفی و کمی تفسیر شوند و اطلاعات خاصی را از شما در زمینه‌های مختلف روشن کنند. در ادامه ما جهت آشنایی شما به معرفی چند مورد از معروف‌ترین و پرکاربردترین تست‌ها و آزمونهای شخصیت میپردازیم.
به گزارش بهداشت نیوز به نقل از راستینه، یکی از ابزارهایی که روانشناسان از طریق آن میتوانند به درک و شناخت درستی از مراجعان خود برای حل مشکلات آنها برسند، استفاده از تستهای شخصیت است که در کنار مصاحبه بالینی از آن برای کمک به مراجعان خود استفاده میکنند. تستهای شخصیت شناسی انواع و اقسام مختلفی دارند که هر کدام مجموعه‌ای از خصوصیات رفتاری و شخصیتی را در افراد اندازهگیری میکنند. این تست‌ها میتوانند به دو صورت کیفی و کمی تفسیر شوند و اطلاعات خاصی را از شما در زمینه‌های مختلف روشن کنند. در ادامه ما جهت آشنایی شما به معرفی چند مورد از معروف‌ترین و پرکاربردترین تست‌ها و آزمونهای شخصیت میپردازیم.
تست شخصیتشناسی ۱۶ عاملی کتل (۱۶PFQ)
تست شخصیت شناسی ۱۶ عاملی کتل (۱۶PF) نخستین بار توسط کتل ، تاتسوکا و ابر در سال ۱۹۴۹ منتشر شد، هرچند از آن زمان به بعد متمم های بیشتری به آن افزوده شده است. این پرسشنامه مبتنی بر چهار هزار ویژگی شخصیتی پیشنهاد شده از سوی آلپورت است که کتل آنها را به ۱۷۱ ویژگی و بعداً به ۱۶ ویژگی تقلیل داده است تا بتواند تست شخصیت شناسی مناسبی را طراحی کند. این تست به منظور سنجش رفتارهای نرمال طراحی شده است و میتوان از آن برای توسعه کسب و کار، انتخاب کارکنان، کمک به همسریابی و مشاوره استفاده کرد؛ البته این تست ارجاع بالینی نیز دارد. تست کتل صمیمیت، استدلال، پایداری هیجانی، سلطه گری، سرزندگی، قانون گریزی، جسارت اجتماعی، حساسیت، تیزبینی، حواس پرتی، گوشه گیری، نگرانی، آمادگی برای تغییر، اتکا به خود، کمالگرایی و تنش را اندازه گیری میکند. پرسشنامه کتل برای استفاده ی افراد ۱۶ سال به بالا طراحی شده است و پاسخگویی کتبی به آن ۳۵ ـ ۳۰ دقیقه و پاسخگویی آنلاین ۳۰ دقیقه زمان میبرد.
شخصیت شناسی با پنج عامل بزرگ شخصیت (NEO)
مککری و کاستا تست شخصیت شناسی نئو (NEO) را در دهه ۱۹۷۰ طراحی کردند و این تست در سال ۲۰۰۵ نهایی شد، تست اصلاح شده ی شخصیت شناسی با پنج عامل بزرگ شخصیت (NEO-PI-R) به منظور سنجش و آزمون پنج عامل بزرگ شخصیتی طراحی شده است که در مدل پنج عاملی توضیح داده میشود؛ این پنج عامل عبارتند از: تمایل به پذیرش تجربه های جدید، وظیفه شناسی، برونگرایی، سازگاری و روان رنجوری. هر یک از پنج عامل بزرگ شخصیتی در این پرسشنامه دارای شش زیرطبقه است، برای مثال روان رنجوری از اضطراب، خصومت، افسردگی، خجالتی بودن، تکانشگری و آسیب پذیری در برابر استرس تشکیل میشود. حال آن که برونگرایی از زیرطبقه های صمیمیت، جمع گرایی، جرات، فعالیت، هیجان طلبی و هیجان مثبت تشکیل میشود. این پرسشنامه در اصل برای بزرگسالان طراحی شده است، اما سودمندی آن در استفاده برای سنین پایینتر نیز به اثبات رسیده است. مشاوران، روانپزشکان، روانشناسان، آموزگاران و پزشکان میتوانند از این تست شخصیت شناسی استفاده کنند، استفاده از این تست در سالهای گذشته در سازمانها نیز رو به افزایش گذاشته است. پرسشنامه شخصیت شناسی با پنج عامل بزرگ شخصیتی از ۲۴۰ ماده تشکیل میشود که پاسخ دادن به آن ۳۰ ـ ۴۰ دقیقه زمان میبرد.
تست شخصیت شناسی مایرز-بریگز(MBTI)
کاترین کوک بریگز و دخترش، ایزابل بریگز مایرز تست شخصیت شناسی مایرز ـ بریگز (MBTI) را در دهه ۱۹۴۰ طراحی کردند. این تست مبتنی بر نظریه ی قدیمی تری از کارل یونگ است که میگوید، انسانها جهان را با استفاده از چهار عملکرد روانشناختی حس، شهود، احساس و تفکر تجربه میکنند. تست MBTI درونگرا یا برونگرا بودن افراد را اندازه گیری میکند، می سنجد که آیا فرد ترجیح میدهد از طریق تفکر تصمیم گیری کند یا احساس و بررسی میکند که آیا فرد در خصوص چگونگی انجام دادن کارها، دارای ترجیح ادراکی است یا قضاوتی. فرد بر اساس نتایج این پرسشنامه در یکی از ۱۶ گروه شخصیتی، مانند گروه شخصیتی ENJF قرار داده میشود که هر کدام دارای نقاط ضعف و قوت خاص خود است. تست MBTI برای رشد فردی، رشد کارکنان، رشد گروهی، بازدهی گروهی و افزایش دادن کارایی گروهی کاربرد دارد. این پرسشنامه از ۹۳ سوال با انتخاب اجباری تشکیل میشود که شرکت کننده باید یک کلمه را با یک جمله جور کند.
تست شخصیت شناسی دیسک (DISC)
والتر کلارک تست شخصیتشناسی دیسک (DiSC) را به منظور اندازهگیری کردن سلطه گری، تاثیر، ثبات و وظیفه شناسی در سال ۱۹۴۰ طراحی کرد. این پرسشنامه عمدتاً برای استفاده ی سازمانی طراحی شده است و از آن میتوان برای پیشرفت اجرایی و رهبری، آموزش مدیریت، آموزش فروش، مدیریت تعارض، تشکیل گروه، خدمات مشتری، راهنمایی شغلی و ارتباطات استفاده کرد. تست شخصیت شناسی دیسک از ۲۸ سوال تشکیل میشود و شرکت کننده باید واژهای را که بیشترین و کمترین مطابقت را با او دارد، انتخاب کند. ارزشیابی DiSC به گونهای طراحی شده است تا استفاده، انجام و اجرای آن آسان باشد.
تست شخصیت شناسی آیزنک (Eysenck)
(یک Inventory و یک Questionnaire آیزنک وجود دارد که فکر میکنم یکی دوعاملی و یکی سه عاملی است، چون هر دو لغت معمولاً پرسشنامه و تست شخصیت ترجمه شده اند، مطمئن نبودم که چطور باید این تفاوت را توضیح بدهم.)
دو تست شخصیتشناسی آیزنک وجود دارد که نباید آنها را با هم اشتباه بگیرید، این پرسشنامه مدتی بعد از تست اولیه توسط هانس آیزنک و سیبل آیزنک برای سنجش شخصیت براساس سه بعد شخصیتی برونگرایی در مقابل درونگرایی، روان رنجوری در مقابل ثبات و روان پریشی در مقابل اجتماعی شدن طراحی شد. این پرسشنامه از ۱۰۰ پرسش بله/ خیر و نسخه کوتاه شده آن از ۴۸ پرسش بله/ خیر تشکیل میشود. این پرسشنامه، تست شخصیت شناسی چندان شناخته شده ای نیست، به همین دلیل نسخهها و اطلاعات مربوط به پرسشنامه را به سختی میتوان یافت، البته چند نسخه ی آنلاین از آن در دسترس است.
تست شخصیتشناسی چند وجهی مینه سوتاتست شخصیتشناسی چند وجهی مینه سوتا (MMPI )
هاتاوی و مککینلی تست شخصیت شناسی چندوجهی مینه سوتا (MMPI) را در سال ۱۹۳۹ طراحی کردند. این تست برای ارزیابی شخصیت بزرگسالان و آسیب شناسی روانی در ۱۰ مقیاس هیستری، افسردگی، پارانویا، خودبیمارانگاری (هیپوکندری)، انحراف جامعه ستیزانه، مردانگی ـ زنانگی، شیزوفرنی، ضعف روانی، هیپومانیا و درونگرایی اجتماعی کاربرد دارد. این پرسشنامه ارجاع بالینی بالایی دارد و غالباً برای تشخیص و ارزیابی طرحهای درمان بیماریهای ذهنی و روانی به کار برده میشود. در عین حال تست مینه سوتا در موقعیتهای شغلی برای غربالگری متقاضیان، به ویژه برای سنجش ثبات روانی متقاضیان شغل های پرخطری مانند نیروی پلیس، خلبانی یا ارتشی کاربرد دارد. تست MMPI در گذر زمان تغییر کرده و اصلاح شده است، اما جدیدترین نسخه ی آن، یعنی MMPI-2، دارای ۵۷۶ سوال درست ـ غلط است و تکمیل پرسشنامه ۶۰ ـ ۹۰ دقیقه زمان میبرد. البته نسخه ی کوتاهتری (MMPI-2-RF) نیز وجود دارد که ۳۳۸ پرسش دارد و پاسخگویی به آن ۳۰ ـ ۵۰ دقیقه طول میکشد.
تست شخصیت شناسی برکمن (Birkman)
متد برکمن، طراحی شده توسط راجر برکمن ارزیابی آنلاینی است که شخصیت، ادراک اجتماعی و علائق شغلی را اندازهگیری میکند. با تفسیر این تست مشخص میشود که انگیزه ی رفتارهای یک فرد در موقعیتهای شغلی و زمینه ی اجتماعی چیست. این تست در مجموع از ۳۲ مقیاس تشکیل میشود که ۱۰ مورد ترجیحات شغلی، ۱۱ مورد رفتارهای موثر و ۱۱ مورد رفتارهای میانفردی و انتظارات محیطی را توصیف میکند. تست برکمن برای ارزیابی شخصیت در تمام موقعیتها کاربرد دارد، اما غالباً در موقعیتهای سازمانی برای رشد رهبری، تشکیل گروه، شغل یابی، انتخاب استعدادها، افزایش فروش و بهبود مذاکره کاربرد دارد. این تست از ۲۹۸ سوال ـ ۲۵۰ سوال درست و غلط و ۴۸ سوال چندگزینهای ـ تشکیل میشود. پاسخگویی آنلاین به این تست شخصیت شناسی تقریباً ۳۰ دقیقه زمان میبرد.
تست شخصیت شناسی ارزشها و انگیزه‌ها
تست شخصیت شناسی ارزشها و انگیزه ها برای تعیین سائقها و عاملهای انرژی دهنده به یک فرد و بررسی این که کدام بخش از کار برای کارکنان رضایت بخش است، طراحی شده است.
این تست ارزشهای درونی، بیرونی و میانفردی را اندازه گیری میکند و عاملهای احتمالی انگیزه بخش و از بین برنده ی انگیزه را برای یک فرد در محیط کار به طور خلاصه بیان میکند. از این تست میتوان برای رشد و پیشرفت فردی و تشکیل گروه استفاده کرد، اما استفاده از آن برای انتخاب کارکنان توصیه نمی شود. تکمیل این پرسشنامه حدوداً ۲۰ دقیقه زمان میبرد. تست شخصیت شناسی ارزشها و انگیزه ها برای مشاوره، آماده سازی و راهنمایی شغلی کاربرد دارد.
تست شخصیت شناسی هوگان (Hogan)
هوگان و هوگان تست شخصیت شناسی هوگان (HPI) را در دهه ۱۹۸۰ براساس نظریه ی مدل پنج عاملی و نظریه ی اجتماعی ـ تحلیلی طراحی کردند. تست HPI شخصیت را براساس گرایشهای رفتاری کلیدی سازگاری، جاه طلبی، جامعه پذیری، حساسیت میانفردی، دوراندیشی، کنجکاوی و رویکرد یادگیری می سنجد. همچنین تست هوگان دارای شش مقیاس شغلی است که سرویس گرایی ، تحمل استرس، قابلیت اعتماد، توانایی دفتری و توانایی فروش میشود. تست HPI به گونهای طراحی شده است که تهاجمی یا مزاحم نباشد و متمرکز بر علاقه و استفاده ی شغلی باشد؛ این تست برای کسب و کارها قابل استفاده است و میتوان آن را برای انتخاب کارکنان، رشد فردی، نگهداری کارکنان و رهبری به کار برد. تست هوگان شامل ۲۰۶ سوال میشود که پاسخ دادن به آنها ۱۵ ـ ۲۰ دقیقه طول میکشد.
تست شخصیت شناسی انیاگرام (Enneagram)
انیاگرام آخرین تست شخصیت شناسی است که در این مقاله به آن میپردازیم و مدلی از ۹ گونه شخصیتی را ارائه میدهد. تست انیاگرام مبتنی بر نظرات اسکار ایچازو و کلودیو نارانجو است و گونه های شخصیتی نه گانه ی زیر را براساس یک شکل هندسی معرفی میکند:
اصلاح طلب
کمک کننده
موفقیت گرا
فردگرا
جستجوگر
وفادار
مشتاق
مبارزه طلب
صلح طلب
تست انیاگرام بر روی یک دایره، یک مثلث داخلی و یک شش ضلعی طراحی شده است. حلقه ی بیرونی توضیح میدهد که شخصیت های متفاوت چگونه به هم متصل میشوند و مثلث داخلی نشان میدهد که سه شخصیت مجاور چطور بر یکدیگر تاثیر میگذارند. شش ضلعی تست انیاگرام براساس عددی اعشاری که از تقسیم کردن یک بر هفت محاسبه میشود، ترسیم میگردد. این تست به دلیل جامع بودن ارزیابی قابل قبول و معتبری به شمار میآید؛ بنابراین شناخت شخصیت خود بر اساس تست انیاگرام میتواند به پیشرفت شغلیتان کمک کند. در مجموع توصیه میکنیم که این تست را امتحان کنید، چون ممکن است به روشهایی که خودتان متوجه آنها نیستید، باعث پیشرفتتان در زندگی بشود.
سیستم ارزیابی شخصیت
جان گیتینگر ، روانشناس سابق CIA سیستم ارزیابی شخصیت (PAS) را ابداع کرد. این سیستم برخلاف دیگر تستهای شخصیت شناسی از خرده آزمونهای مقیاس های وکسلر برای تعیین مهارتها و هوش فردی استفاده میکند. مقیاس هوش بزرگسالان وکسلر اطلاعات شخصیتی را گردآوری میکند. رشد و شکلگیری شخصیت نیز در این سیستم مورد توجه قرار میگیرد. این تست به دلیل ارائه دادن اطلاعات روانشناختی برای شرکتها مفید است.
مزایای استفاده از تستهای شخصیتمزایای استفاده از تستهای شخصیت
همانطور که گفته شد آزمونهای شخصیت یکی از پرکاربردترین ابزارها در روانشناسی و روان‌درمانی هستند. البته این آزمون‌ها میتوانند به دو صورت مداد و کاغذی و آنلاین انجام شوند. یعنی علاوه بر اینکه شما می‌توانید این آزمون‌ها را در کلینیک‌های روانشناسی انجام دهید، خودتان هم می‌توانید به صورت آنلاین آنها را تکمیل کرده و نتیجه را دریافت کنید؛ اما مسلما زمانیکه نتایج آزمون‌ها به وسیله یک روانشناس متخصص تفسیر میشوند،ارزشمندتر از زمانی هستند که به صورت آنلاین برای شما توضیح داده میشوند. این آزمون‌ها به شما درک درستی از خودتان می‌دهند و سبب میشوند تا بتوانید در محل کار یا در زندگی شخصی خود با دقت و هدفمندی بیشتری گام بردارید؛ برای مثال اگر قصد انتخاب رشته برای ورود به دانشگاه را دارید انجام برخی از این تست‌ها به شما کمک میکند تا بتوانید رشته‌ای را انتخاب کنید که بیشتر با شخصیت شما تناسب داشته باشد. یا اگر قصد انتخاب شغلی را داشته باشید این آزمون‌ها به شما کمک میکند تا بفهمید که آیا شغلی که می خواهید وارد آن شوید با شخصیت شما همخوانی دارد یا خیر؟ همچنین به کارفرمایان نیز این اجازه را میدهد تا هنگام استخدام کارمندان بیشتر با شخصیت آنها آشنا شوند؛ مثال دیگری از موارد استفاده و مزایای این تست‌ها مربوط به زمانی میشود که شما می خواهید ازدواج کنید. یکی از بهترین روشهایی که میتواند به شما در شناخت شخص مورد نظرتان کمک کند انجام تستهای شخصیت شناسی است. البته به شرطی که توسط یک روانشناس و همراه با تفسیر معتبر باشد.